Έρχεται βροχή, έρχεται μπόρα, έρχονται γιαούρτια, πέτρες και καρέκλες!
Στέλιος ΕλληνιάδηςΚι αυτό δεν αφορά μόνο την πτώχευση των ανθρώπων, τη συρρίκνωση των δικαιωμάτων, τον εκφυλισμό του κοινοβουλευτισμού και το ξεπούλημα της χώρας. Θα αλλάξουν τόσα πολλά πράγματα που κανείς δεν έχει διανοηθεί. Θα δυναμώσει η αλληλεγγύη και θα μεγαλώσει η πολιτικοποίηση, πιθανότατα. Αλλά θα φουντώσει και το μίσος, εναντίον πολιτικών, μηχανισμών, πλουτοκρατών, εταιριών, θεσμών και συμβόλων, αναπόφευκτα και αδιακρίτως. Τα αβγά δεν θα είναι μελάτα.
Σε ένα καθεστώς που οι νομοθέτες ξεφτίλισαν τους νόμους που οι ίδιοι θέσπισαν, οι θεσμοί καταρρακώθηκαν και το ψέμα κυριάρχησε, οι ρωγμές, τα χάσματα και τα κενά που δημιουργούνται από τις βάναυσες πολιτικές της πολιτικο-οικονομικής ολιγαρχίας, θα καλύπτονται όχι μόνο από τις αυθαιρεσίες της εξουσίας, αλλά και από τις αντιδράσεις, λογικές και παράλογες, της κοινωνίας. Αφού όλα τα συστήματα συμμετοχής και δικαιοσύνης καταπατήθηκαν, οι φωνές θα είναι κραυγές και οι πράξεις οργισμένες. Οι πατάτες και τα γιαούρτια δεν είναι παρά μόνον ενδείξεις του τι πρόκειται να συμβεί. Κανένας δεν το ορίζει αυτό. Προκύπτει εδώ κι εκεί, ξαφνικά, αναπάντεχα, με άγνωστη μορφή και τρόπο, ανορθόδοξα. Μικρά, μεσαία και μεγάλα ηφαίστεια θα ενεργοποιούνται, θα βγάζουν καπνούς και θα εκρήγνυνται σποραδικά, οπουδήποτε. Μεγάλες διαδηλώσεις και μεμονωμένες ενέργειες ατόμων ή ομάδων θα αλληλοσυμπληρώνονται εκφράζοντας ορθά ή στρεβλά το σύνολο του κόσμου της εργασίας, με τη συμμετοχή των πολλών ή τη σιωπηρή συναίνεσή τους. Οι βουλευτές δεν θα είναι οι μόνοι που δεν θα μπορούν να βγουν άφοβα από τα σπίτια τους. Όσοι ψηφίζουν ή στηρίζουν είτε μέσα από τον πλουτο-κρατικό μηχανισμό είτε μέσα από το προσωπικό τους συμφέρον τις μνημονιακές πολιτικές αυτοτοποθετούνται στην επικίνδυνη ζώνη όπου εκτοξεύονται αντικείμενα και χύνεται λάβα, από βλαστήμιες, κατάρες και μούντζες μέχρι γιαούρτια, αβγά, καρέκλες, πέτρες, τούβλα και μολότοφ. Τι αξία έχει ένα ακριβό κοστούμι ή ένα χτένισμα πολυτελείας, σε σχέση με τόσες, εκατομμύρια, ζωές που καταστρέφονται;
Το καζάνι βράζει!
Έφυγε από το σπίτι φουντωμένος. Η μάνα του προσπαθούσε να ηρεμήσει τον πατέρα του που μετρούσε τα τελευταία του ευρώ στο τραπέζι. Μόλις είχε λήξει το ταμείο ανεργίας. Στο ψυγείο υπήρχαν τρόφιμα για δυο-τρεις μέρες ακόμα. Η μικρή έκλαιγε στην κουζίνα γιατί της έκοψαν τα αγγλικά. Ο πιτσιρικάς, τρίτη λυκείου, από την αρχή του χρόνου χωρίς φροντιστήριο, χωρίς ελπίδα, έβαλε στο μικρό σακίδιο που είχε στην πλάτη τη σακούλα με τα σκουπίδια, αφού το γιαούρτι κοστίζει, και τράβηξε για το χώρο που θα ξεκινούσε σε λίγο η συναυλία της φίρμας, που το πρωί είχε δηλώσει στην τηλεόραση «μνημόνιο ή καταστροφή». Από τη βίλα της Φιλοθέης ερχόταν στα Λιόσια, που τώρα είναι Ίλιον ενώ εξελίσσεται σε υπόΛιόσια, για να στηρίξει, στην περιφέρεια των φτωχών και μικρομεσαίων, την επανεκλογή της γυναίκας του, που σαν βουλευτής και υπουργός ψήφισε όλα τα μνημόνια. Δωρεάν για το λαό θα είναι μόνο τα τραγούδια. Για τα υπόλοιπα, γάλα, φάρμακα, δίδακτρα… κόψτε το κεφάλι σας. Το δικό του πολυώροφο ψυγείο είναι πλήρες. Οι λογαριασμοί όλοι πληρωμένοι. Ο καυστήρας δουλεύει όλο το εικοσιτετράωρο και η αποθήκη είναι γεμάτη ξύλα για το τζάκι. Το πρωί κανένας δεν ξυπνάει με αγωνία. Δεν πρόκειται να χτυπήσει τηλέφωνο από την τράπεζα για τις ληξιπρόθεσμες δόσεις του δανείου ή της κάρτας με απειλές για κατάσχεση του μικρού διαμερίσματος ή του παλιού αυτοκινήτου της οικογένειας. Για τη φίρμα, πέρασαν χρόνια, πολλά χρόνια από το «εφτά νομά- σ’ ένα δωμά-». Ξεχάστηκαν τα βάσανα της οικογένειας και οι στερήσεις περιορίστηκαν στα λόγια των στιχουργών.
Κάθε μέρα πολλαπλασιάζονται οι πιτσιρικάδες που βγαίνουν έξω με ακονισμένες τις κακές τους σκέψεις. Δεν υπάρχει φράγκο για φραπέ, ούτε στάλα ψυχραιμίας. Περιθώριο για κουβέντα κανένα. Όποτε δοκίμασα να αποτρέψω κάποιους που προσπαθούσαν να ξηλώσουν μια βιτρίνα ή να βάλουν φωτιά σε ένα μαγαζί, μιλούσα στον αέρα. Δεν υπήρχαν ανοιχτά αφτιά για να με ακούσουν. Τα επιχειρήματά μου δεν διαπερνούν τους κοινωνικούς και ψυχολογικούς φράκτες των θυμωμένων παιδιών. Αρνούνται να αποκριθούν. Τι να πουν; Αφού αυτός ο κόσμος ούτε τους ανήκει ούτε τους σέβεται. Κι ό,τι τον συμβολίζει θέλουν να το εξαφανίσουν. Κι όποιον τους προκαλεί να τον μπουγελώσουν. Εξάλλου, μέρα με τη μέρα, δίπλα στους πιτσιρικάδες, αυξάνονται οι ενήλικοι που εξαντλούν την αντοχή τους και χάνουν την εγκράτειά τους. Εικοσάρηδες άνεργοι, τριαντάρηδες αδιόριστοι, σαραντάρηδες απολυμένοι, πενηντάρηδες πεταμένοι, εξηντάρηδες ταπεινωμένοι, εβδομηντάρηδες επαίτες… Το μνημόνιο και η συμπαιγνία των μέσα με τους έξω, έχει κάνει όλους τους πολίτες, σε όλα τα επαγγέλματα και σε όλες τις ηλικίες, αναλώσιμους. Κι αν ακόμα δεν εκσφενδονίζουν αντικείμενα, είναι θέμα χρόνου. Γιατί, η οργή τους μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη από την οργή των νέων. Προχτές, σε μια παρουσίαση βιβλίου, μια καλοντυμένη και μορφωμένη γυναίκα μέσης ηλικίας είπε πολύ σοβαρά ότι αν αποπειραθούν να της πάρουν το σπίτι γιατί δεν έχει να πληρώσει, θα πάρει όπλο. Χωρίς να αστειεύεται. Μέσα στην υπερβολή, εκφράζει την εσωτερική της εξέγερση, πεπεισμένη ότι μέλλον δεν υπάρχει, γιατί το έχουν κλέψει οι πολιτικοί, οι εργολάβοι, οι τοκογλύφοι και οι υμνητές τους.
Ας προσευχηθούμε, λοιπόν, κι εμείς οι άθεοι, να μη συμβούν τα χειρότερα και ας δουλέψουμε συσπειρωμένοι για να ξεφορτωθούμε τους αχρείους, τραγουδώντας, ξανά, όπως στην ταράτσα της Νομικής πριν από σαράντα χρόνια, «πότε θα κά-, πότε θα κάνει ξαστεριά…» ή, όπως ο αντιπολεμικός Country Joe στο Woodstock, give me an F, give me a U, give me a C, give me a K!
Σε ένα καθεστώς που οι νομοθέτες ξεφτίλισαν τους νόμους που οι ίδιοι θέσπισαν, οι θεσμοί καταρρακώθηκαν και το ψέμα κυριάρχησε, οι ρωγμές, τα χάσματα και τα κενά που δημιουργούνται από τις βάναυσες πολιτικές της πολιτικο-οικονομικής ολιγαρχίας, θα καλύπτονται όχι μόνο από τις αυθαιρεσίες της εξουσίας, αλλά και από τις αντιδράσεις, λογικές και παράλογες, της κοινωνίας. Αφού όλα τα συστήματα συμμετοχής και δικαιοσύνης καταπατήθηκαν, οι φωνές θα είναι κραυγές και οι πράξεις οργισμένες. Οι πατάτες και τα γιαούρτια δεν είναι παρά μόνον ενδείξεις του τι πρόκειται να συμβεί. Κανένας δεν το ορίζει αυτό. Προκύπτει εδώ κι εκεί, ξαφνικά, αναπάντεχα, με άγνωστη μορφή και τρόπο, ανορθόδοξα. Μικρά, μεσαία και μεγάλα ηφαίστεια θα ενεργοποιούνται, θα βγάζουν καπνούς και θα εκρήγνυνται σποραδικά, οπουδήποτε. Μεγάλες διαδηλώσεις και μεμονωμένες ενέργειες ατόμων ή ομάδων θα αλληλοσυμπληρώνονται εκφράζοντας ορθά ή στρεβλά το σύνολο του κόσμου της εργασίας, με τη συμμετοχή των πολλών ή τη σιωπηρή συναίνεσή τους. Οι βουλευτές δεν θα είναι οι μόνοι που δεν θα μπορούν να βγουν άφοβα από τα σπίτια τους. Όσοι ψηφίζουν ή στηρίζουν είτε μέσα από τον πλουτο-κρατικό μηχανισμό είτε μέσα από το προσωπικό τους συμφέρον τις μνημονιακές πολιτικές αυτοτοποθετούνται στην επικίνδυνη ζώνη όπου εκτοξεύονται αντικείμενα και χύνεται λάβα, από βλαστήμιες, κατάρες και μούντζες μέχρι γιαούρτια, αβγά, καρέκλες, πέτρες, τούβλα και μολότοφ. Τι αξία έχει ένα ακριβό κοστούμι ή ένα χτένισμα πολυτελείας, σε σχέση με τόσες, εκατομμύρια, ζωές που καταστρέφονται;
Το καζάνι βράζει!
Έφυγε από το σπίτι φουντωμένος. Η μάνα του προσπαθούσε να ηρεμήσει τον πατέρα του που μετρούσε τα τελευταία του ευρώ στο τραπέζι. Μόλις είχε λήξει το ταμείο ανεργίας. Στο ψυγείο υπήρχαν τρόφιμα για δυο-τρεις μέρες ακόμα. Η μικρή έκλαιγε στην κουζίνα γιατί της έκοψαν τα αγγλικά. Ο πιτσιρικάς, τρίτη λυκείου, από την αρχή του χρόνου χωρίς φροντιστήριο, χωρίς ελπίδα, έβαλε στο μικρό σακίδιο που είχε στην πλάτη τη σακούλα με τα σκουπίδια, αφού το γιαούρτι κοστίζει, και τράβηξε για το χώρο που θα ξεκινούσε σε λίγο η συναυλία της φίρμας, που το πρωί είχε δηλώσει στην τηλεόραση «μνημόνιο ή καταστροφή». Από τη βίλα της Φιλοθέης ερχόταν στα Λιόσια, που τώρα είναι Ίλιον ενώ εξελίσσεται σε υπόΛιόσια, για να στηρίξει, στην περιφέρεια των φτωχών και μικρομεσαίων, την επανεκλογή της γυναίκας του, που σαν βουλευτής και υπουργός ψήφισε όλα τα μνημόνια. Δωρεάν για το λαό θα είναι μόνο τα τραγούδια. Για τα υπόλοιπα, γάλα, φάρμακα, δίδακτρα… κόψτε το κεφάλι σας. Το δικό του πολυώροφο ψυγείο είναι πλήρες. Οι λογαριασμοί όλοι πληρωμένοι. Ο καυστήρας δουλεύει όλο το εικοσιτετράωρο και η αποθήκη είναι γεμάτη ξύλα για το τζάκι. Το πρωί κανένας δεν ξυπνάει με αγωνία. Δεν πρόκειται να χτυπήσει τηλέφωνο από την τράπεζα για τις ληξιπρόθεσμες δόσεις του δανείου ή της κάρτας με απειλές για κατάσχεση του μικρού διαμερίσματος ή του παλιού αυτοκινήτου της οικογένειας. Για τη φίρμα, πέρασαν χρόνια, πολλά χρόνια από το «εφτά νομά- σ’ ένα δωμά-». Ξεχάστηκαν τα βάσανα της οικογένειας και οι στερήσεις περιορίστηκαν στα λόγια των στιχουργών.
Κάθε μέρα πολλαπλασιάζονται οι πιτσιρικάδες που βγαίνουν έξω με ακονισμένες τις κακές τους σκέψεις. Δεν υπάρχει φράγκο για φραπέ, ούτε στάλα ψυχραιμίας. Περιθώριο για κουβέντα κανένα. Όποτε δοκίμασα να αποτρέψω κάποιους που προσπαθούσαν να ξηλώσουν μια βιτρίνα ή να βάλουν φωτιά σε ένα μαγαζί, μιλούσα στον αέρα. Δεν υπήρχαν ανοιχτά αφτιά για να με ακούσουν. Τα επιχειρήματά μου δεν διαπερνούν τους κοινωνικούς και ψυχολογικούς φράκτες των θυμωμένων παιδιών. Αρνούνται να αποκριθούν. Τι να πουν; Αφού αυτός ο κόσμος ούτε τους ανήκει ούτε τους σέβεται. Κι ό,τι τον συμβολίζει θέλουν να το εξαφανίσουν. Κι όποιον τους προκαλεί να τον μπουγελώσουν. Εξάλλου, μέρα με τη μέρα, δίπλα στους πιτσιρικάδες, αυξάνονται οι ενήλικοι που εξαντλούν την αντοχή τους και χάνουν την εγκράτειά τους. Εικοσάρηδες άνεργοι, τριαντάρηδες αδιόριστοι, σαραντάρηδες απολυμένοι, πενηντάρηδες πεταμένοι, εξηντάρηδες ταπεινωμένοι, εβδομηντάρηδες επαίτες… Το μνημόνιο και η συμπαιγνία των μέσα με τους έξω, έχει κάνει όλους τους πολίτες, σε όλα τα επαγγέλματα και σε όλες τις ηλικίες, αναλώσιμους. Κι αν ακόμα δεν εκσφενδονίζουν αντικείμενα, είναι θέμα χρόνου. Γιατί, η οργή τους μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη από την οργή των νέων. Προχτές, σε μια παρουσίαση βιβλίου, μια καλοντυμένη και μορφωμένη γυναίκα μέσης ηλικίας είπε πολύ σοβαρά ότι αν αποπειραθούν να της πάρουν το σπίτι γιατί δεν έχει να πληρώσει, θα πάρει όπλο. Χωρίς να αστειεύεται. Μέσα στην υπερβολή, εκφράζει την εσωτερική της εξέγερση, πεπεισμένη ότι μέλλον δεν υπάρχει, γιατί το έχουν κλέψει οι πολιτικοί, οι εργολάβοι, οι τοκογλύφοι και οι υμνητές τους.
Ας προσευχηθούμε, λοιπόν, κι εμείς οι άθεοι, να μη συμβούν τα χειρότερα και ας δουλέψουμε συσπειρωμένοι για να ξεφορτωθούμε τους αχρείους, τραγουδώντας, ξανά, όπως στην ταράτσα της Νομικής πριν από σαράντα χρόνια, «πότε θα κά-, πότε θα κάνει ξαστεριά…» ή, όπως ο αντιπολεμικός Country Joe στο Woodstock, give me an F, give me a U, give me a C, give me a K!
Στέλιος Ελληνιάδης